De reis van de held is een archetypische cyclus ontwikkeld door de Amerikaanse professor Joseph Campbell. Hij wijdde zijn leven aan het ontdekken van de overeenkomsten tussen culturen en religies van de verschillende volken op aarde. Hij bestudeerde hun verhalen en geschriften die vertellen over het leven en de ontwikkeling van de mensheid. In het beroemde boek ‘De held met de 1000 gezichten’ beschrijft hij deze ontwikkeling.

Joseph Campbell kwam tot de conclusie dat eigenlijk alle mensen op aarde een soortgelijke cyclische ontwikkeling doorlopen. Hij noemde deze cyclus ‘De Reis van de Held’. Niet alle fasen zien er hetzelfde uit. De ene fase gaat sneller dan de andere en soms zal je een fase terugvallen, of misschien lopen er meerdere fasen gelijktijdig voor verschillende gebieden van jouw (werkzame) leven.

De fasen van de ‘Reis van de Held’ in het kort:

Het dagelijks bestaan gaat zoals het gaat. Wanneer je een oproep tot avontuur voelt, start de reis van de held. Deze bestaat uit de onderstaande 8 fasen. Een oproep tot avontuur kan van binnenuit komen, door iets wat je graag wilt veranderen, leren of meemaken. Het kan ook getriggerd worden door externe omstandigheden waar je misschien niet bewust voor gekozen hebt, zoals een reorganisatie, een fysiek ongemak of een onverwachte erfenis. Hieronder staan de 8 fasen uitgelegd.

  1. Oproep tot avontuur
    Er is een verandering op komst. Iets in jouzelf of jouw omgeving maakt je er attent op dat de oude bekende situatie gaat veranderen. Dat de manier waarop je dingen deed, en tegen de wereld aankeek niet langer toereikend is. Een nieuw idee, een nieuwe situatie, een nieuw gevoel, een nieuw persoon komt aan de oppervlakte. Dit nieuwe kan van alles zijn. Het is een uitnodiging om op pad te gaan en nieuwe dingen te ondernemen en nieuwe kanten van jezelf te ontdekken.
  2. Weerstand
    Ieder van ons houdt echter van patronen en gewenning. Dus tegen deze oproep tot avontuur kan ook weerstand bestaan, omdat je nog niet kan overzien wat er staat te gebeuren.
  3. Hulp
    In deze fase is er altijd hulp. Hulp van gelijkgestemden of van mensen die je ondersteunen vanuit hun eigen wijsheid en ervaring. Of van mensen die zelf al een soortgelijke verandering hebben doorgemaakt.

    Tussen hulp en beproevingen
    Voordat je het onbekende tegemoet treedt, kan het zijn dat je de wachter bij de poort tegenkomt, hetzij in de vorm van je eigen (belemmerende) gedachten en overtuigingen, hetzij in de vorm van mensen in jouw directe omgeving die je afraden om de volgende stap te zetten naar het onbekende. Soms is het nodig dat je eerst aan kracht en zelfvertrouwen wint om de volgende ontwikkelstap te kunnen en willen maken. Dan zet je de stap naar het voor jou onbekende. Je hebt het besluit genomen om te gaan. Je gaat de drempel over naar het avontuur.

  4. Beproevingen
    Deze fase is het voor jou nog onbekend terrein, je komt terecht in nieuwe situaties. Dat kan ongemakkelijk of onwennig aanvoelen. Deze fase heet daarom ook de fase van de beproevingen. Beproevingen in de zin van situaties waarbij je niet langer alleen gebruik kan maken van jouw bekende en vertrouwde talenten en oplossingen. Je zult dieper in jezelf nieuwe talenten aanboren of talenten inzetten die je tot nu toe onbenut hebt gelaten. Zodoende leer je meer van jezelf kennen, activeren en benutten. Ook in deze fase is er actieve hulp van mensen met soortgelijke ervaringen, coaches of mentoren.
  5. Hulp
    Tijdens de beproevingen kun je altijd rekenen op hulp en ondersteuning. Sommige bezien juist de beproeving zelf als de hulp die je nodig hebt om een ontwikkeling door te maken. Maar er zijn ook altijd hulpbronnen die op je pad verschijnen. In de vorm van personen, boeken, wijsheden en inzichten.
  6. Beloning en transformatie
    Wanneer je hebt geleerd om meerdere delen van jezelf, jouw talenten, jouw persoonlijkheid te activeren en benutten volgt zogezegd de beloning. Dat kan een letterlijke beloning in de buitenwereld zijn, zoals bijvoorbeeld het goed afronden van een project, het halen van een doel, het maken van een promotie. De grootste beloning zit hem echter in jouw groei als mens en de transformatie die jijzelf hebt doorgemaakt door het succesvol doorlopen van de beproevingen.
  7. Terugkeer
    Na deze transformatie volgt de terugkeer naar het dagelijks bestaan, naar het bekende gebied, en jouw oude leven. Echter, dit oude leven is niet langer helemaal hetzelfde, omdat jij niet langer helemaal hetzelfde bent. Je hebt jezelf ontwikkeld en je bent gegroeid. Daardoor heb je meer mogelijkheden, en zal je anders kijken naar situaties en anders reageren dan voorheen.
  8. Integratie
    In het dagelijks bestaan integreer je wat je geleerd hebt tijdens jouw beproevingen. Je bent van nature in staat om zowel jouw oude als jouw nieuw ontdekte en ontwikkelde talenten in te zetten.

Daarna begint de cyclus weer opnieuw. Want je bent nooit uitgeleerd en het leven is van nature dynamisch. Je gaat weer op weg naar het volgende avontuur. Zo blijf je groeien als mens en als professional.

________________________________
Bij Wake Up at Work benutten we de wijsheid van Joseph Campbell in onze trajecten. Een persoon, team of organisatie klopt altijd bij ons aan omdat er een oproep tot avontuur klinkt die hen in beweging brengt. We ondersteunen mensen bij het doorlopen van deze ontwikkelfasen: door de weerstand bewegen, hulp ontvangen, winnen aan kracht, bekende en onbekende talenten benutten en het geleerde integreren binnen het werk overige facetten van het leven.

Ze stonden op een grote Insights Discovery mat en ze waren boos. ‘Dit gebeurt nou altijd, ieder jaar opnieuw. Zij (de schoolleiding) leveren hun spullen altijd te laat aan en wij (de ondersteuning) moeten het dan weer opknappen. Dat doen we ookiedere keer. En zo komt het dan altijd weer goed voor die studenten. Maar wij zitten iedere keerin de stress’.

7 betrokken werknemers kregen een rood hoofd. Ik had ze op de Insights Discovery mat op het rode kwadrant (lees:daadkracht, snelheid, actie) gezet en gooide nog wat olie op het vuur. ‘Als jullie doen wat jullie ieder jaar doen, gaat het dit jaar niet anders. Dat lijkt me logisch’.Ze keken me lichtelijk geïrriteerd aan.‘Kies maar wat jullie willen. Hetzelfde als vorig jaar kanen iets anders kan ook. Voor dat eerste hebben jullie al een intern draaiboek in jullie brein aangelegd. Dat gaat zeker lukken’.

‘Nee!’ zeiden ze. ‘Dit jaar doen we het écht anders’. ‘Ok, wat zou het rode deel in jullie doen? Voel maar, je staat erop’.Ze gingen rechtop staan, kin wat meer omhoog en spraken met luide toon. En toen hadden we binnen 7 minuten een concreet actieplan zo SMART als wat.

Tien minuten eerder stonden ze als een kluwensamengeperst op het groene kwadrant op de mat (lees: zorgzaam, dienstverlenend, geduldig). Ze hielden van het helpen van anderen en zorgden graag dat alles in goede banen werd geleid. Ze waren niet altijd even goed in ‘nee’ zeggen en voor zichzelf zorgen. Ze hadden buikpijn en stonden wat in elkaar gebogen naast elkaar. Ze hadden een grens en die was nu bereikt.

Een week later ontmoette ik bij een bijeenkomst een MT-lid van dezelfde school. ‘Wat heb je met ze gedaan?’ vroeg ze lachend. Ze waren in actie gekomen, hadden hun grenzen aangegeven. En voor het eerst in jaren een nieuwe werkelijkheid gecreëerd.

________________________________
>>Insights Discovery is een instrument voor persoonlijke- en teamontwikkeling. Benieuwd hoe dit instrument een opmaat kan zijn voor persoonlijke en teamgroei binnen jouw organisatie? Lees meer op Insights Discovery

Gedrag kan‘gewoon’ voor je worden. Dat maakt nog niet dat jij dat gedrag bent. En gelukkig maar. Bij Wake Up at Work werken we graag met inzichtenvanuit de neurowetenschap. Ons brein is veel flexibeler dan ooit werd gedacht. Het is een lerend orgaan dat constant verandert op basis van onze ervaringen. We spreken ook wel van ‘ervaringsafhankelijke neuroplasticiteit’. In onze hersenen worden continue nieuwe verbindingen gemaakt op basis van alles wat we denken, voelen, leren en ervaren.

Ons brein is dus geen moment hetzelfde. Terwijl je dit nu leest, vormt zich al een klein neuraal netwerk over dit onderwerp. Op het moment dat je na het lezen van deze tekst (en wellicht na het kijken van de video van Joe Dispenza), niet in dit onderwerp geïnteresseerd bent, zal dit netwerkje weer verdwijnen. Wanneer je het juist interessant vindt en er meer over gaat lezen en leren, dan zal dat netwerk zich uitbreiden en steeds sterker worden.

Wanneer je iets nieuws leert of een nieuw inzicht verwerft, ben je in staat om een situatie vanuit nieuwe perspectieven te bekijken. Zo geef je opnieuw betekenis aan wat er is gebeurd. Dat veroorzaakt nieuwe gedachten en emoties. En dat leidt tot veranderingen in de hersenen. Let wel: wanneer je op basis van oude, ingesleten patronen blijft geloven in de ‘oude’ betekenis, dan worden de nieuwe neurale verbindingen overschaduwd door de oude verbindingen en blijf je doen wat je altijd al deed.

Een vraag die Joe Dispenza stelt in onderstaande video is: ‘hoeveel gedachten die je vandaag hebt, zijn werkelijk anders dan gisteren?’. Een inspirerende video die je helpt om oude patronen te doorbreken en ruimte te maken om nieuwe patronen op te bouwen.

Onze omgeving triggert ingesleten patronen. Je kunt patronen doorbreken door bijvoorbeeld een andere route naar je werk, een andere werkplek, met een nog onbekende collega brainstormen, een nieuwe taal leren, wandelend in plaats van zittend overleggen en je te laten inspireren door nieuwe wijsheden en inzichten. Zodat je andere gedachten produceert die tot andere gevoelens en acties leiden. In onze programma’s gebruiken we deze wijsheid om te helpen om oude patronen en gewoontes te doorbreken.

Wil je meer achtergrond? Hierbij een aantal boeken die je kunnen inspireren:
Rick Hanson: ‘Boeddha’s brein’ en ‘Geheugen voor geluk’
Joe Dispenza: ‘Doorbreek de gewoonte jezelf te zijn’
Bruce Lipton: ‘De Biologie van de Overtuiging’
Deepak Chopra: ‘Superbrein’
Gerjanne Dirksen: ‘Breindidaktiek’

Bij Wake Up at Work houden we van kritisch denken. En van oude patronen doorbreken wanneer deze niet meer dienen. We ontregelen, zodat er ruimte ontstaat voor het nieuwe. Iets wat beter werkt en tot meer werkvoldoening en succes leidt. Maar ingesleten patronen doorbreken is niet eenvoudig. Wij mensenhouden van voorspelbaarheid en zijn gevoelig voor groepsdruk. Een uitspraak als ‘zo doen we dat hier nou eenmaal’ nodigt niet uit tot kritisch bevragen. Toch zullen we dat doen. Want voor je het weet ben jij de volgende aap….

_________________________________

Experiment. Vijf apen zitten in een kooi. In de kooi staat een trap en bovenaan de trap hangt een tros bananen.De apen willen vanzelfsprekend die bananen. Een aap klimt de trap om de bananen te pakken. Zodra hij dit doet, worden alle apen, inclusief natgespoten. Een volgende aap probeert het nog een keer. Weer worden alle apen natgespoten. Na een tijdje klimt geen enkele aap de trap meer op.

Eén van de vijf apen wordt vervangen door een nieuwe aap die van niets weet. De aap zit de tros bananen en klimt onbevangen de trap op. Maar de overige vier apen herinneringen zich nog levendig hoe ze natgespoten werden. Ze houden de nieuwe aap hardhandig tegen. Deze nieuwe aap leert dat het ‘notdone’ is om de bananen te pakken en legt zich neer bij de groepsdruk.

Nu wordt een tweede aap vervangen. Hetzelfde patroon herhaalt zich Geen van deze nieuwe apen is ooit zelf natgespoten, maar toch weten alle apen: ‘De trap opklimmen, dat doen wij hier niet, want dat is niet veilig’. Zonder te weten waar deze regel ooit vandaan kwam, gedraagt iedereen zich volgens de ongeschreven van de kooi. Het sociaal regulerend mechanisme doet zijn werk.Impulsen worden onderdrukt, creativiteit wordt achtergehouden en sub optimalisatie wordt de norm.

Zou dit in jouw organisatie ook kunnen gebeuren?
Niet als het aan ons ligt.

‘Hetzelfde doen en toch een ander resultaat verwachten is het toppunt van waanzin’ is een beroemde uitspraak van Einstein. Wij mensen zijn gewoontedieren. En we zijn geconditioneerd om niet te veel fouten te maken. Schuld, schaamte en boetedoening zit diep in ons verankerd en liever blijven we aan de veilige kant. Toch is ontdekken, vastlopen en nieuwe wegen ontdekken heel natuurlijk.

Deze mooie tekst gaat daar over. Kun je het ook écht anders doen?

____________________________

Fase 1
Ik loop door een straat, er is een diep gat in het trottoir.
Ik val erin en zeg tegen mezelf: ‘Ik ben verloren…. maar het is niet mijn schuld’.
En het duurt heel lang voordat ik eruit ben.

Fase 2
Ik loop door dezelfde straat met dat diepe gat in het trottoir.
Ik doe alsof ik het niet zie en val er weer in.
Ik kan niet geloven dat dit me weer gebeurt en zeg: ‘Het is mijn schuld niet…’.
En het duurt nog lang voordat ik eruit ben.

Fase 3
Ik loop door dezelfde straat met dat diepe gat in het trottoir.
Ik zie dat het er is en ik val er weer in.
Het is een gewoonte.
Mijn ogen zijn open en ik weet waar ik ben en ik zeg: ‘Het is mijn schuld’.
Ik kom er direct weer uit.

Fase 4
Ik loop door dezelfde straat met dat diepe gat in het trottoir.
Ik loop eromheen.

Fase 5
Ik loop door een andere straat.

Bron: anoniem

Je bent terug van twee weken vakantie in Italië. Naast best wat zon, vielen ook een aantal flinke hoosbuien. Daardoor viel jullie trip naar de toren van Pisa in het water. De laatste twee dagen regende het non-stop. Jullie pakten de tent in de stromende regen in, alle kleren werden nat en de hele terugreis rook het muf in de auto.

Thuisgekomen vragen je dierbaren hoe de vakantie was. De meeste mensen zullen zeggen: ‘nat’. En vertellen vervolgens over de regen, de tenten de pittige terugreis. Met als beloning het begrip van het thuisfront voor deze misère.

Laten we dit voorbeeld eens analyseren aan de hand van een inzicht van nobelprijswinnaar Daniel Kahneman. Hij beschrijft in zijn boek ‘Ons feilbare denken’ allerlei wonderbaarlijke manieren waarop ons brein ons voor de gek kan houden. Een daarvan is de ‘Peak-end experience’.

Peak-end experience

We onthouden van gebeurtenissen het eenvoudigst het hoogtepunt en het einde (‘The peak’ en ‘The end’). In dit geval is het einde regenachtig en vervelend. En zal dit dus met voorrang in het brein worden herinnerd. En de peak de teleurstelling van jullie trip naar de toren van Pisa.

Wanneer we achteraf spreken over een ervaring, is ons herinnerende zelf aan het woord. Wanneer we een ervaring meemaken, wordt dit beleefd door de ervarende zelf. De herinnerende zelf onthoudt vooral de emotionele pieken. Wanneer gebeurtenissen emotioneel beladen zijn, zullen we ons deze sterker herinneren dan de meer neutrale gebeurtenissen. In dit verhaal heeft de regen meer emotionele lading gekregen dan de zon. De ervaring wordt door de herinnerende zelf vaak anders verwoord dat door de ervarende zelf. Het zijn eigenlijk twee stemmen in jou die kunnen spreken over een gebeurtenis. Je kunt je afvragen: wie in mij vertelt dit verhaal nu eigenlijk?

Deze kennis kun je goed gebruiken bij de samenwerking binnen teams. Want wat is er nu eigenlijk precies gebeurd, en hoe groot of hoe klein herinneren we ons situaties of voorvallen uit het verleden? Zijn die trouwens wel echt zo gebeurd? Of ‘herinneren’ we ze ons alleen op die manier? Door op deze manier te kijken ontstaat er ruimte voor begrip, het loslaten van oude denkbeelden en effectieve samenwerking.